'Thầy cô giáo thế hệ Z cần có quan điểm cởi mở, cá tính riêng để giao tiếp với người học …'. Đó là chia sẻ của GS-TS Huỳnh Văn Sơn, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, với tân sinh viên trong lễ khai giảng. WHOM. - Làm túc từ cho động từ trong mệnh đề quan hệ. Thay thế cho danh từ chỉ người. + "I was invited by the professor whom I met at the conference.". + "Mr. Brown, whom we studied with last year, is a nice teacher.". + "I'd like to talk to the man whom I met at your birthday party.". Theo khoản 2 Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015, quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài là quan hệ dân sự thuộc một trong các trường hợp sau đây: - Có ít nhất một trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài; - Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt 1.Ở tư thế này, người nam đặt 2 chân người nữ lên vai mình. Người nữ có thể kẹp hờ 2 bên thái dương người nam. 2.Người nam nên chọn lựa những hướng thích hợp cũng như quan sát người nữ để đọc được cảm giác của họ, nhằm tạo nên sự thoải mái nhất cho hai người, cũng như để đạt được khoái cảm tột đỉnh. Mệnh đề quan hệ được nối với mệnh đề chính bởi các đại từ quan hệ ( relative pronouns ). WHO, WHOM, WHICH, WHOSE, THAT hoặc cấc trạng từ quan hệ ( relative adverbs ) WHEN, WHERE, WHY. Mệnh đề quan hệ đứng ngay sau danh từ mà nó bổ nghĩa. 2. Cách dùng trạng từ quan hệ Where, Which và That ? Trạng từ quan hệ "Where" Fast Money. Mệnh đề quan hệ là một kiến thức không thể bỏ qua trong khi học tiếng Anh. Bài viết hôm nay GLN sẽ giúp các bạn có thêm cho mình kiến thức về mệnh đề quan hệ đặc biệt là mệnh đề quan hệ với “That”Mệnh đề quan hệ là gì?Mệnh đề Clause là một phần của câu, nó có thể bao gồm nhiều từ hay có cấu trúc của cả một câu. Mệnh đề quan hệ dùng để giải thích rõ hơn về danh từ đứng trước dụ The man who/ that wrote these poems is my câu này phần bắt đầu từ “Who/That” được gọi là một relative clause, nó đứng sau “the man” và dùng để xác định danh từ đó. Nếu bỏ mệnh đề này ra chúng ta vẫn có một câu hoàn chỉnh The man is my friendCác trường hợp sử dụng “That” trong mệnh đề quan hệCác trường hợp bắt buộc phải dùng that chứ không dùng whichKhi trước chủ ngữ có so sánh nhất, số thứ trước chủ ngữ có the only, the same, the right, the trước chủ ngữ có đại từ bất định hay chủ ngữ chính là đại từ bất định tuy nhiên which có thể dùng sau anything, somethingKhi chủ ngữ là cụm hỗn hợp cả người lẫn đề chính mở đầu bằng từ để hỏi “which”Trong câu nhấn mạnh It is… thatCác trường hợp không sử dụng “That”“That” không thay thế cho đại từ quan hệ và trạng từ quan hệ có giới từ đứng trước“That” không thay thế cho đại từ quan hệ và trạng từ quan hệ trong mệnh đề quan hệ không xác địnhTrường hợp có thể sử dụng “That” nhưng không bắt buộc“That” thay thế cho đại từ quan hệ và trạng từ quan hệ trong Mệnh đề quan hệ xác địnhVD We bought the stereo which/ that had been advertised at a reduced đây là bài viết “Cách sử dụng”That” trong mệnh đề quan hệ”. Hy vọng qua bài viết này, các bạn đã có thêm thông tin để chuẩn bị và luyện tập một cách hiệu quả nhất. Ngoài ra nếu đang gặp khó khăn trong việc học ngoại ngữ, bạn có thể tham khảo các khóa học tại GLN English Center để có lộ trình học Tiếng Anh một cách hiệu quả nhất biết thêm thông tin về các khóa học cũng như chương trình ưu đãi, vui lòng liên hệ hotline tư vấn 0989 310 113 – 0346 781 113 để được giải đáp cụ thể và miễn phí Bên cạnh các đại từ quan hệ WHO, WHOM, WHICH, WHOSE, THAT, mệnh đề quan hệ còn có thể được bắt đầu bằng trạng từ quan hệ WHEN, WHERE, WHY. Trạng từ quan hệ có thể được sử dụng thay cho một đại từ quan hệ và giới từ. Cách làm này sẽ làm cho câu dễ hiểu ta cùng tìm hiểu cách sử dụng cũng như cấu trúc của các trạng từ quan hệ trạng từ quan hệ where, when & why có thể được sử dụng để nối các câu hoặc mệnh đề. Chúng thay thế cấu trúc trang trọng hơn của preposition + which dùng để giới thiệu một mệnh đề quan house where I used to live has been knocked down.Ngôi nhà nơi tôi từng sống đã bị phá bỏ.Do you remember the time when we all went to a night club?Bạn có nhớ thời gian khi tất cả chúng ta đến một câu lạc bộ đêm không?The reason why I can’t go is that I don’t have time.Lý do tại sao tôi không thể đi là tôi không có thời gian.Chúng ta sử dụng where sau danh từ như place, house, street, town, country. Chúng ta sử dụng when sau danh từ như time, period, moment, day, summer. Chúng ta sử dụng why sau trúc trang trọng, giới từ + whichCấu trúc phổ biến hơn dùng trạng từ quan hệThat’s the restaurant in which we met for the first the restaurant where we met for the first picture was taken in the park at which I used to picture was taken in the park where I used to remember the day on which we first remember the day when we first was a very hot summer the year in which he was was a very hot summer the year when he was me the reason for which you came home me the reason why you came home you want to know the reason for which he is angry with Sally?Do you want to know the reason why he is angry with Sally?1. Trạng từ quan hệ WhenTrạng từ quan hệ When thay thế từ chỉ thời gian, thường thay cho từ phápDanh từ chỉ thời gian + WHEN + S + Động từ …– Do you still remember the day? We first met on that Do you still remember the day when we first met?-> Do you still remember the day on which we first met?– I don’t know the time. She will come back I don’t know the time when she will come từ quan hệ WhyTrạng từ quan hệ Why mở đầu cho mệnh đề quan hệ chỉ lý do, thường thay cho cụm for the season, for that phápDanh từ chỉ lý do + WHY + S + Động từ …– I don’t know the reason. You didn’t go to school for that I don’t know the reason why you didn’t go to từ quan hệ WhereTrạng từ quan hệ Where thay thế từ chỉ nơi chốn, thường thay cho phápDanh từ chỉ nơi chốn + Where + S + Động từ …Trạng từ quan hệ Where có thể được thay thế bằng in/on/at which.– The hotel wasn’t very clean. We stayed that The hotel where we stayed wasn’t very The hotel at which we stayed wasn’t very Bài tập trắc nghiệmI. Chọn đáp án đúng nhất để hoàn thành các câu sau hoặc chọn đáp án có câu gần nghĩa nhất với câu gốc1. She is talking about the author________book is one of the best-sellers this whichB. whoseC. thatD. who2. He bought all the books__________are needed for the next thatB. whatC. thoseD. who3. The children,__________parents are famous teachers, are taught thatB. whomC. whoseD. their4. Do you know the boy________we met at the party last week?A. whichB. whoseC. whoD. whom5. The exercises which we are doing________very isB. has beenC. areD. was6. The man_______next to me kept talking during the film, _______really annoyed having sat / thatB. sitting / whichC. to sit / whatD. sitting / who7. Was Neil Armstrong the first person________foot on the moon?A. setB. settingC. to setD. who was set8. This is the village in________my family and I have lived for over 20 whichB. thatC. whomD. where9. My mother,________everyone admires, is a famous whereB. whomC. whichD. whose10. The old building__________is in front of my house fell of whichB. whichC. whoseD. whom11. We need a teacher__________native language is whoB. whoseC. whomD. that12. I bought a T- shirt________is very whoB. whoseC. whomD. thatl3. The woman,________was sitting in the meeting hall, didn’t seem friendly to us at whoB. whomC. whereD. when14. The man with__________I have been working is very whoB. thatC whichD. whom15. We’ll come in May__________the schools are on thatB. whereC. whichD. whenII. Chọn câu đúng1. She gives her children everything ………………… they that B. who C. whom D. what2. Tell me …………………. you want and i will try to help that B. what D. which3. The place ……………………. we spent our holiday was really what B. who C. where D. which4. What was the name of the girl….passport was stolen?A. whose B. who C. which D. when5. The bed …………………. I slept in was too whose B. which C. what D. who6. Nora is the only person ……………………. understands which B. who C. what D. whose7. Why do you always disagree with everything…I say?A. who B. which C. when D. what8. This is an awful film. It is the worst…I have never who B. that C. what D. whom9. The hotel …we stayed was not who B. that C. where D. when10. The last time …I saw her, she looked very ánI. Chọn đáp án đúng nhất để hoàn thành các câu sau hoặc chọn đáp án có câu gần nghĩa nhất với câu gốc1 – B; 2 – A; 3 – C; 4 – D; 5 – C;6 – B; 7 – C; 8 – A; 9 – B; 10 – B;11 – B; 12 – D; 13 – A; 14 – D; 15 – D;II. Chọn câu đúng1. A; 2. B; 3. C; 4. A; 5. B;6. B; 7. B; 8. B; 9. C; 10. D Như chúng ta đã biết mệnh đề quan hệ sẽ được bắt đầu bằng đại từ quan hệ hay các trạng từ quan hệ ví dụ như sau who, whom, which, that, whose, why, where, when. Vậy nên kiến thức ngữ pháp này có chức năng vô cùng quan trọng trong câu. Vậy làm cách nào để có thể hiểu hết được những kiến thức bổ ích của chủ điểm ngữ pháp này? Trong bài viết hôm nay xin gửi đến các bạn tất tần tật kiến thức ngữ pháp về mệnh đề quan hệ trong tiếng Anh. Kiến thức ngữ pháp về mệnh đề quan hệ – Relative clauses trong tiếng Anh I. Mệnh đề quan hệ là gì? Mệnh đề quan hệ tiếng Anh Relative clauses là một mệnh đề đứng ngay sau một danh từ mà nó thay thế, có chức năng bổ nghĩa cho danh từ đó. Mệnh đề quan hệ có chủ ngữ và vị ngữ đầy đủ và được bắt đầu bởi 1 đại từ quan hệ/ 1 trạng từ quan hệ. Tham khảo ví dụ dưới đây The woman who is wearing the T-shirt is my girlfriend Người phụ nữ mặc áo phông là bạn gái của tôi. I really like the hat that my mom gave me last year’s birthday! Tôi thực sự thích chiếc mũ mà mẹ tôi đã tặng tôi sinh nhật năm ngoái. Mệnh đề quan hệ trong tiếng Anh là gì? Một số đặc điểm cần nhớ về mệnh đề quan hệ Mệnh đề quan hệ có chủ ngữ và vị ngữ đầy đủ. Mệnh đề quan hệ bắt đầu bởi 1 đại từ quan hệ who, which, … hoặc đôi khi là 1 trạng từ quan hệ where, when để thay thế và bổ nghĩa cho DANH TỪ liền kề trước nó. Tham khảo ngay mindmap kiến thức về mệnh đề quan hệ tiếng Anh trong các ảnh dưới đây bạn nhé Mindmap mệnh đề quan hệ trong tiếng Anh Mindmap mệnh đề quan hệ trong tiếng Anh Tham khảo thêm bài viết Chinh phục kiến thức ngữ pháp về câu tường thuật trong tiếng Anh 1. Đại từ quan hệ Để tạo nên một mệnh đề quan hệ hoàn chỉnh, chúng ta không thể không sử dụng đại từ quan hệ. Vậy có những đại từ quan hệ nào, hãy tham khảo chi tiết trong bảng bên dưới bạn nhé Đại từ Chức năng Which Làm chủ ngữ hoặc làm tân ngữ cho câu có thể lược bỏ đại từ Thay thế cho vật Thay thế cho cả mệnh đề phía trước Ví dụ I wish I could travel to Thailand which has a lot of delicious street food Tôi ước tôi có thể đi du lịch Thái Lan nơi có nhiều đồ ăn đường phố ngon. Who Làm chủ ngữ hoặc làm tân ngữ cho câu có thể lược bỏ đại từ Thay thế cho người Ví dụ The person I love the most in this world is my husband who is a dedicated doctor Người tôi yêu nhất trên đời này là chồng tôi, một bác sĩ tận tụy. Whom Làm tân ngữ Thay thế cho danh từ chỉ người Ví dụ Do you know the girl whom my teacher is talking to? Bạn có biết cô gái mà giáo viên của tôi đang nói chuyện không?. That Làm chủ ngữ Thay thế cho người & vật Ví dụ Hoang Anh keeps talking about the Avatar film that he saw at the cinema yesterday Hoàng Anh không ngừng kể về bộ phim Avatar mà anh ta đã xem ở rạp chiếu phim ngày hôm qua. Whose Đứng trước 1 danh từ khác Thay cho sự sở hữu Ví dụ Mr. Nam whose son has received a scholarship from the university is very proud Anh Nam có con được học bổng của trường rất tự hào. Ví dụ Ví dụ về đại từ quan hệ trong tiếng Anh 2. Trạng từ quan hệ Trạng từ Chức năng Where Thay cho danh từ chỉ thời gian ….N place + Where + S + V Where = ON / IN / AT + Which Ví dụ Next week I will come back to the place where my grandfather was born Tuần tới tôi sẽ trở lại nơi ông tôi đã sinh ra. When Thay thế cho danh từ chỉ thời gian ….N time + When + S + V … When = ON / IN / AT + Which Ví dụ You should tell me the time when the train departs Bạn nên cho tôi biết thời gian tàu khởi hành. Why Thay cho the reason, for that reason & dùng để chỉ lý do …..N reason + Why + S + V … Ví dụ That is the main reason why the Vietjet’s flight was delayed Đó là nguyên nhân chính khiến chuyến bay của Vietjet bị chậm. Lưu ý When & Where – 2 trạng từ quan hệ này sẽ không bao giờ làm chủ ngữ trong mệnh đề quan hệ tiếng Anh. Sau When và Where phải là một mệnh đề. Ví dụ Ví dụ cụ thể về trạng từ quan hệ trong tiếng Anh IV. Các loại mệnh đề quan hệ tiếng Anh 1. Mệnh đề quan hệ xác định Mệnh đề quan hệ xác định trong tiếng Anh là mệnh đề thường được sử dụng với mục đích xác định danh từ đứng trước nó và đem đến ý nghĩa cho câu được dùng. Nếu thiếu mệnh đề quan hệ xác định thì câu sẽ không thể hiện đầy đủ nghĩa. Các đại từ quan hệ tiếng Anh được sử dụng trong kiến thức ngữ pháp này. Tham khảo ví dụ dưới đây Do you know the phone number of the boy who gave me an apple at your company yesterday? Bạn có biết số điện thoại của chàng trai đã cho tôi một quả táo ở công ty của bạn ngày hôm qua không?. The woman you met yesterday in the park is my grandmother Người phụ nữ bạn gặp ngày hôm qua trong công viên là bà của tôi. 2. Mệnh đề quan hệ không xác định Mệnh đề quan hệ không xác định trong tiếng Anh là mệnh đề được sử dụng với mục đích cung cấp thêm thông tin về người hay vật nào đó. Không có nó thì câu tiếng Anh vẫn mang trọn vẹn nghĩa. Tham khảo ví dụ Ms. Nhung, who taught me to sing, is getting divorced next week Cô Nhung dạy tôi hát tuần sau ly hôn. The film, which I and my boyfriend saw yesterday, is a very bad Bộ phim mà tôi và bạn trai của tôi đã xem ngày hôm qua, rất tệ. 3. Mệnh đề quan hệ rút gọn Để rút gọn mệnh đề quan hệ chúng ta sẽ đi theo các bước chi tiết trong bảng dưới đây bạn nhé Vai trò Cách rút gọn Ví dụ Tân ngữ Các mệnh đề quan hệ tiếng Anh đóng vai trò là tân ngữ trong một câu ➡ lược bỏ đại từ quan hệ, nếu xuất hiện giới từ trước đại từ quan hệ chusngta phải đảo giới từ ra phía cuối mệnh đề. It is the best movie that I and my mother have ever seen. ➡ It is the best movie I and my mother have ever seen Đó là bộ phim hay nhất mà tôi và mẹ tôi từng xem. Chủ ngữ Nếu mệnh đề quan hệ tiếng Anh là mệnh đề chủ động ➡ sử dụng V-ing. The man who is sitting in the chair is my father. ➡ The man sitting in the chair is my father Người đàn ông đang ngồi trên ghế là cha tôi. Nếu mệnh đề quan hệ tiếng Anh là mệnh đề bị động ➡ sử dụng VED/ V3. The comic which was bought by my younger brother is very interesting. ➡ The comic bought by my younger brother is very interesting Truyện tranh được mua bởi em trai tôi vô cùng thú vị. Mệnh đề quan hệ tiếng Anh ➡ rút thành cụm động từ nguyên mẫu to-infinitive khi trước đại từ quan hệ tiếng Anh có các cụm từ như the first, the second, the last, the only hoặc hình thức so sánh bậc nhất. Linda was the last person that got the news. ➡ Linda was the last person to get the news Linda là người cuối cùng nhận được tin. 4. Phân biệt mệnh đề quan hệ xác định & không xác định Để phân biệt được mệnh đề quan hệ xác định và không xác định có 4 dấu hiệu dưới đây, cụ thể Mệnh đề xác định Mệnh đề không xác định 1 Bắt buộc phải có để xác định nội dung của câu Không bắt buộc, dùng để bổ sung nghĩa cho nội dung câu 2 Thiếu mệnh đề xác định câu sẽ trở nên tối nghĩa, không rõ ràng Không có mệnh đề không xác định câu vẫn đủ nghĩa. 3 Không có dấu phẩy đi kèm Có dấu phẩy đi kèm 4 Có thể sử dụng với tất cả đại từ quan hệ Không sử dụng với đại từ quan hệ “that” V. Bài tập mệnh đề quan hệ có đáp án chi tiết Làm ngay một số bài tập dưới đây để nắm vững kiến thức ngữ pháp tiếng Anh về mệnh đề quan hệ bạn nhé! 1. Mr. Tien, ______ is living next door, is a doctor. A. that B. who C. whom D. what 2. His computer ______ was my friend’s got broke. A. which B. whom C. who D. that 3. The woman _______ he wanted to see his family. A. which B. where C. whom D. who 4. My grandfather, _______ is 80, often takes exercises. A. what B. who C. where D. which 5. The woman _______ came here two days ago is her professor. A. who B. that C. whom D. what Đáp án 1 – b, 2 – d, 3 – c, 4 – b, 5 – a Trên đây là tất tần tật kiến thức về chủ điểm ngữ pháp mệnh đề quan hệ – Relative Clauses trong tiếng Anh. Hy vọng rằng thông qua bài viết bạn đã nắm chắc được chủ điểm ngữ pháp này. Ngoài ra để thành thạo thêm chủ điểm ngữ pháp tiếng Anh này hãy làm thêm một số bài tập để có thể nhuần nhuyễn chủ điểm ngữ pháp này nhé! Tú PhạmFounder/ CEO at Tú Phạm với kinh nghiệm dày dặn đã giúp hàng nghìn học sinh trên toàn quốc đạt IELTS . Thầy chính là “cha đẻ” của Prep, nhằm hiện thực hoá giấc mơ mang trải nghiệm học, luyện thi trực tuyến như thể có giáo viên giỏi kèm riêng với chi phí vô cùng hợp lý cho người học ở 64 tỉnh thành. ra đời với sứ mệnh giúp học sinh ở bất cứ đâu cũng đều nhận được chất lượng giáo dục tốt nhất với những giáo viên hàng đầu. Hãy theo dõi và cùng chinh phục mọi kỳ thi nhé ! Bài viết cùng chuyên mục Gen Z ít quan tâm đến hôn nhân hơn các thế hệ trước, thay vào đó, họ thích tập trung vào việc tạo ra cuộc sống viên mãn. Ảnh ITN.Kết quả từ nghiên cứu mang tên “Thời kỳ Phục hưng trong Hẹn hò” tiết lộ những người từ 18 đến 25 tuổi đang thay đổi mạnh mẽ hẹn hò theo cách sẽ có tác động lớn nếu họ chọn kết trung vào bản thân Dữ liệu trong báo cáo đến từ nhiều cuộc khảo sát và nghiên cứu được thực hiện trên hàng nghìn người khắp Hoa Kỳ, Úc, Vương quốc Anh và C. Brunson, chuyên gia toàn cầu của ứng dụng hẹn hò Tinder đã chia sẻ một số hiểu biết sâu sắc về mối quan hệ, tin rằng việc Gen Z tập trung vào sức khỏe tâm thần và thiết lập ranh giới sẽ tạo nền tảng để họ có được “những cuộc hôn nhân thành công nhất”.“Phát triển cá nhân, hạnh phúc về mặt cảm xúc và giao tiếp rõ ràng trong các mối quan hệ là những ưu tiên của Gen Z, điều này dẫn đến những cuộc hôn nhân bền chặt và lành mạnh hơn", Brunson với Gen Z, hẹn hò là một điều gì đó nghiêm túc và có mục tiêu hữu hạn. Ảnh ITN.“Tuy nhiên, họ ít quan tâm đến hôn nhân hơn các thế hệ trước, thay vào đó, họ thích tập trung vào việc tạo ra cuộc sống viên mãn".Dự đoán này không chỉ dựa trên báo cáo mà còn dựa trên dữ liệu hôn nhân từ khắp nơi trên thế trích dẫn các nghiên cứu gần đây cho thấy trong ba năm qua, mức độ hài lòng trong hôn nhân ở các nước phương Tây trung bình thấp hơn so với 20 năm mặt khác, những người nằm trong top 20% các cuộc hôn nhân ngày nay hài lòng hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong lịch sử, Brunson chia sẻ với trang giải thích “Về cơ bản, những cặp vợ chồng học cách cư xử lành mạnh và do đó họ cảm thấy hài lòng về mối quan hệ".Brunson quan sát rất tỉ mỉ hành vi mà Gen Z thể hiện, anh gọi họ là “thế hệ hẹn hò lành mạnh nhất từ trước đến nay”.Anh nói “Thế hệ Z sẽ có những cuộc hôn nhân bền chặt nhất hoặc tỷ lệ hài lòng trong hôn nhân cao nhất. Mặc dù họ có xu hướng kết hôn ít hơn nhưng trong số những người đã kết hôn, họ sẽ là người mạnh mẽ nhất".Gen Z nhiều tuổi nhất năm nay đã 26 tuổi, nghĩa là có nhiều người trong số họ có thể đã kết hôn hoặc đang nghĩ đến việc kết nhiên, như Brunson đã đề cập, báo cáo cho thấy hôn nhân ít được thế hệ này ưu tiên hơn bất kỳ thế hệ nào trước với những người từ 18 đến 25 tuổi được khảo sát, kết hôn tụt xuống vị trí thứ 10 trong danh sách ưu tiên khi nghĩ về các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của người thuộc Gen Z tin rằng việc chăm sóc bản thân là ưu tiên hàng đầu của họ khi hẹn hò, trong đó 79% muốn đối tác tiềm năng có cùng quan đổi nhận thức về hẹn hòNhững cặp vợ chồng Gen Z học cách cư xử lành mạnh và do đó họ cảm thấy hài lòng về mối quan hệ. Ảnh ITN.Thế hệ trẻ này đang kịch liệt từ chối các chuẩn mực lỗi thời về sự lãng mạn và các mối quan hệ, với 69% tin rằng các tiêu chuẩn hẹn hò cần phải được làm mới để phù hợp với một xã hội hiện đại và đa dạng là thế hệ ưu tiên các phẩm chất như có chủ ý và minh bạch, với tình yêu bản thân và sự thỏa mãn cá nhân là ưu tiên hàng đầu. Ngay cả thuật ngữ “hẹn hò” cũng đã thay đổi ý nghĩa của với các thế hệ cũ, hẹn hò với ai đó có thể được coi là một điều bình thường, nhưng đối với Gen Z, hẹn hò là một điều gì đó nghiêm túc hơn và có mục tiêu hữu hạn, chẳng hạn như một mối quan hệ lãng đó, nhiều người thuộc Gen Z thích sử dụng các thuật ngữ khác nhau để không gây áp lực lớn lên một mối quan hệ mới, chẳng hạn như “rung động” hoặc “thích sâu sắc”,...Tất cả những điều này đang tạo ra một môi trường hẹn hò lành mạnh hơn cho những người trẻ thực tế, hơn một nửa số người thuộc thế hệ trước được khảo sát đồng ý rằng việc hẹn hò đối với những người từ 18 đến 25 tuổi ngày nay lành mạnh hơn so với họ trước Hobley – Giám đốc Marketing của Tinder nói với “Việc hẹn hò và tán tỉnh luôn là điều khó khăn đối với Gen Z nhưng chính kiểu nhận thức này cho thấy nó đang trở nên tốt hơn. Đôi khi tiến độ không nhanh như chúng ta mong muốn, nhưng nó đang trở nên tốt hơn và lành mạnh hơn. Tốt hơn ở đây có nghĩa là bạn luôn được là chính mình. Và bạn có thể kết nối với người bạn muốn, bất kể ngắn hạn hay lâu dài”.Theo Kiều Ta không thể kiểm soát người khác mà chỉ có thể điều chỉnh bản thân mình“Con người làm ô nhiễm thực tại bằng quá khứ, tạo ra một tương lai chẳng khác gì quá khứ, một nơi không có lối thoát, một vũng lầy của sự vô vọng.” Đây là nhận định của Virginia Satir, một trong những người có đóng góp lớn trong lĩnh vực trị liệu gia đình, đưa ra trong cuốn “Tái kiến thiết gia đình Hành trình dài ngày đi về ánh sáng". Trong cuốn “The new peoplemaking", bà cho rằng, chính những vai trò không phù hợp, luật lệ hà khắc và mong đợi không thực tế với mức độ phát triển của mỗi cá nhân là cốt lõi của một GIA ĐÌNH KHÔNG TRỌN VẸN. Một gia đình không trọn vẹn cùng các vấn đề từ môi trường xung quanh góp phần nuôi dạy của những con người có LÒNG TỰ TÔN THẤP, không coi trọng cảm xúc, nhu cầu của bản thân và có những hành vi phòng thủ để bảo vệ mình trước một thế giới chúng cho là bất ổn và đầy hiểm nguy y như môi trường chúng từng lớn lên. Theo Satir và các cộng sự, lòng tự tôn thấp còn thể hiện ở việc ta cảm thấy sợ hãi và cố gắng che đậy cảm nhận rằng mình không đủ tốt hay không xứng đáng. Khi ấy, ta vô thức tìm cách giấu giếm đi cảm nhận tiêu cực về bản thân và cho rằng, người khác và những sự kiện bên ngoài khiến ta ức chế trong khi trên thực tế, quyền lựa chọn phản ứng và hành xử như thế nào thuộc về chúng ta. Chính chúng ta mới là người có quyền tạo nghĩa cho cuộc đời mình và làm chủ cách chúng ta cảm nhận về chính những cảm xúc mình đang có. Để phân tích cách sự tự tôn được thể hiện trong các tương tác gia đình và sau đó được ứng dụng cho cả các mối quan hệ xã hội, Satir đã phát triển mô hình 5 VỊ THẾ TRONG GIAO TIẾP, còn gọi là hình mẫu hay lập trường giao tiếp. 4 vị thế đầu tiên được Satir gọi chung là các vị thế “BẤT HÒA", nơi người nói không thể hiện đúng cảm nhận và trải nghiệm bên trong, hoặc nội dung lời nói không tương xứng với ngôn ngữ hình thể. Khi ấy, thông điệp cần đưa ra bị bóp méo, các thành viên trong mối quan hệ thường cảm thấy bối rối, mâu thuẫn và bị tổn thương, không biết phải phản hồi với lớp nghĩa nào của thông điệp lời mình nghe được, hay điều mình cảm nhận ở vị thế này, ta có xu hướng chiều lòng người khác, khó từ chối, không kiên định, luôn luôn tìm kiếm sự ghi nhận và né tránh sự khước từ. Ta có thể nhận lỗi về mình, dĩ hòa vi quý thay vì trao đổi để phân tích vấn đề một cách rõ ràng hơn. Việc luôn cố gắng giảng hòa và làm vừa lòng người khác nhiều khi được coi như những hành động tích cực đặc biệt là trong những nền văn hóa nơi “một điều nhịn, chín điều lành". Tuy đem lại sự bình ổn tạm thời, chúng lại ngăn chặn những cuộc trao đổi cần thiết để mỗi người trong một mối quan hệ hay trong một tập thể có thể hiểu nhau từ vị thế đổ lỗi thường không nhận sai. Họ sẽ tìm kiếm một đối tượng khác để đổ lỗi. Họ chỉ cáo buộc mà bỏ qua nguyên nhân vì sao người đó lại làm như vậy, cũng như chối bỏ trách nhiệm của bản thân mình trong vấn đề hiện tại- Tại anh mà tôi mới thành ra như thế!- Tại em lên giọng nên anh mới Nếu em thay đổi thì anh đã không như cũng hay sử dụng những cụm từ như “lúc nào cũng" hoặc “chẳng bao giờ". Ví dụ, “con lúc nào cũng lười chảy thây ra" hay “em chẳng bao giờ hiểu cho anh!”. Những câu nói này đưa người nghe vào thế phòng thủ, lo lắng và khó chịu thay vì mở lòng trao đổi, nói chuyện và giải quyết vấn đề. Theo nhà trị liệu tâm lý Steph Anya, khi từ chối nhận sai, người đổ lỗi có thể đang tìm cách TỰ BẢO VỆ BẢN THÂN họ khỏi cảm giác bất an mà chính họ đang có và tìm cách KIỂM SOÁT TÌNH HUỐNG bằng cách hạ thấp người khác, bảo vệ sự chính trực và “luôn đúng" của bản thân. Một người có lòng tự tôn cao và niềm tin vào cảm xúc cũng như sức mạnh nội tại sẽ sẵn sàng nhận trách nhiệm và coi vấn đề đang có như một cơ hội để cải thiện chính mình. Pha trò cười “cho bớt căng thẳng", bỗng nhiên đổi chủ đề qua “Hôm nay trời có vẻ nóng nhỉ?”, cố nhìn sang hướng khác và không trả lời cho đến khi người kia thôi không nói nữa… Tất cả đều là cách để né tránh khỏi những cảm xúc khó chịu mà vấn đề được nói tới đang gây ra. Hồi tôi cấp ba, có lần thầy dạy Lý nước mắt lưng tròng, nghẹn ngào chia sẻ với cả lớp rằng bọn tôi hư quá, thầy không dạy nổi. Bên dưới vang lên những tiếng cười khúc khích. Bây giờ đi dạy, tôi mới thấy cái giây phút đó nó bẽ bàng và tủi hờn đến như thể ai đó đã làm như vậy vì thực sự không biết phản hồi như thế nào với bầu không khí nghiêm trọng nhưng hãy thử đặt mình vào vị trí người đang chia sẻ và nghĩ mà xem. Khi ta đang rất bực mình, muốn chia sẻ và tìm cách giải quyết nhưng khi nói ra lại nhận được những tràng cười ha hả hoặc một câu chuyện hoàn toàn không liên quan hay sự im lặng tuyệt đối thì sao? Trong nhiều tình huống, việc pha trò để phá tan bầu không khí nặng nề vẫn được đám đông tung hô hưởng ứng, ta không trả lời một lúc thì người nói cũng im. Những trải nghiệm này khiến ta nghĩ rằng đây là cách làm hiệu quả cho mọi vấn đề khó nói. Trên thực tế, khi bị đánh trống lảng, tất cả những gì ta đang tạo ra trong mối quan hệ đó là khoảng câu hỏi thường được nhắc đi nhắc lại “bạn chọn lý trí hay là con tim", như thể vùng não quản lý cảm xúc và vùng não tư duy lý trí không nằm ngay sát gần nhau vậy... Việc gạt bỏ hoàn toàn cảm xúc của bản thân và người đối diện để nói những câu máy móc, theo công thức hoặc các bước giải quyết vấn đề cụ thể cho thấy ta đang không cảm thấy thoải mái với chính cảm xúc của bản thân và cảm xúc của người đối diện. Ta chỉ đang tìm cách loại bỏ chúng để đưa ra những câu nói “lý trí" và giải quyết vấn đề cho thật nhanh . Bạn tôi có quãng thời gian bất an vì người yêu chị bận quá, hai người gần như không có thời gian tâm sự, chia sẻ. Khi người yêu chị hỏi “Em làm sao thế?”, chị kể lại nguyên văn “Chị rơm rớm nước mắt, nói Dạo này hình như anh mệt mỏi khó chịu gì em à? Anh không yêu em nữa à? Anh không nhớ em, không nhắn tin cho em, không chia sẻ với em, không thèm rủ em đi chơi huhu". Người yêu chị khoanh tay trả lời ráo hoảnh “Không, anh bận mà, em làm sao thế? Cuối tuần mình đi chơi một hôm nhé!”. Anh đồng thời mở Google Calendar ra, rất bình tĩnh và thành thật giải thích từng công việc một “Anh bận thật mà, thấy chưa!”... Đương nhiên chị tôi biết là anh bận, đâu cần phải chứng minh… Chính những cảm xúc cô đơn, thất vọng, tủi hờn kia mới là thứ cần được hỏi han và quan tâm tới. Con người là những sinh vật vô cùng nhạy bén với cảm xúc và thực chất, KẾT NỐI BẰNG CẢM XÚC. Việc bạn che giấu cảm xúc của bản thân qua lời nói “Tôi không buồn / Tôi không bực!” hay cố gắng “mạnh mẽ" không có nghĩa là người kia không thể cảm nhận được cảm xúc thực của bạn qua ngữ điệu, ánh nhìn hay cử chỉ. Trong trường hợp người kia không nhận ra thì chính bạn đang là người tự lừa dối chính mình và xa cách dần khỏi nhu cầu thực sự của bản thân. Nhà tham vấn trị liệu tâm lý Steph Anya khẳng định kể cả khi bạn có cố gắng đến mấy để giải quyết vấn đề nhưng người kia không cảm thấy được lắng nghe và đồng cảm, các cảm xúc nội tại của họ sẽ vẫn TIẾP TỤC LÀM NẢY SINH các vấn đề tương tự trong tương lai. Đồng thời, việc che giấu cảm xúc của bản thân cũng gián tiếp khuyến khích người kia làm điều tương tự, che giấu cảm xúc và cả những điều họ thực sự suy thế “HÒA HỢP” được Virginia định nghĩa là sự cân bằng giữa Tôi, Tha nhân, và Hoàn cảnh. Một gia đình hay một mối quan hệ hòa hợp lý tưởng cho phép mỗi thành viên cảm thấy thoải mái để chia sẻ và bình luận về bất kể chủ đề gì mà không cảm thấy cần phải giấu diếm hay cả nể ai. 5 vị thế khi giao tiếp, biểu đồ tròn cho thấy sự tồn tại của ba yếu tố "Tôi, Tha nhân, Hoàn cảnh" trong từng vị thế. Phần gạch chéo biểu thị cho những yếu tố không được quan tâm hoặc bị bỏ mặcNhìn chung, Virginia Satir cho rằng thay vì tìm cách phù hợp để giải quyết vấn đề, kết nối và quan tâm mà trong đó cả NHU CẦU CỦA TA VÀ NGƯỜI KHÁC ĐỀU ĐƯỢC TÔN TRỌNG, lòng tự trọng thấp khiến vô thức chọn cho mình một trong những vị thế trên để gián tiếp “tìm kiếm” những điều trên- Vị thế chiều lòng “Tôi sẵn sàng làm hy sinh bản thân để giải quyết vấn đề”- Vị thế đổ lỗi “Tôi sẽ khiến bạn cảm thấy có lỗi để tôi không cảm thấy có lỗi.”- Vị thế đánh trống lảng “Tôi từ chối nhìn vào sự thật để không phải giải quyết vấn đề."- Vị thế máy móc “Tôi chỉ quan tâm đến bản chất vấn đề mà không quan tâm đến nhu cầu của tôi hay người khác.”Là một nhà trị liệu tâm lý theo trường phái Nhân bản [humanism], Satir tin vào sự phát triển vô hạn của con người với những nguồn lực vốn có, bao gồm năng lực nhận thức và bao dung, năng lực học tập và thay đổi, năng lực chấp nhận bản thân và tha nhân, năng lực nhận lỗi và sửa lỗi, năng lực đưa ra thứ mình cần, sự tự tôn và sự dũng cảm cần thiết để hành động. Bất kỳ ai, ở bất kỳ độ tuổi hay hoàn cảnh nào cũng có thể thay đổi một khi họ kết nối được với những nguồn lực nội tại này. Không một ai trong chúng ta là mãi mãi mắc kẹt trong vô trọng. Satir cũng nhấn mạnh rằng, mục tiêu của bà KHÔNG PHẢI LÀ HƯỚNG DẪN MỌI NGƯỜI CÁCH THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG VÀ NHỮNG NGƯỜI XUNG QUANH MÀ LÀ ĐỂ MỖI NGƯỜI CÓ THỂ LÀM CHỦ PHẢN ỨNG CỦA HỌ TRƯỚC TIÊN, nhằm củng cố niềm tin của họ vào cảm xúc và nhu cầu của bản thân, cũng như tạo không gian cho người khác làm điều tương tự.Các phương pháp trị liệu gia đình theo trường phái Satir còn bao gồm các hoạt động trải nghiệm khác nhau để mỗi người có thể thực sự cảm nhận được sự biến chuyển trong chính bản thân mình chứ không chỉ là hiểu về mặt lý thuyết Theo tiến sĩ, nhà Tâm lý Trị liệu Erica Carpenter, bạn có thể bắt đầu với việc thử quan sát bản thân trong các giao tiếp xã hội sắp tới và trả lời các câu hỏi sau1. Bản thân bạn thường xuyên giao tiếp từ vị thế nào nhiều nhất & ít nhất? Ở mỗi vị thế, hãy thử quan sát phản ứng của bản thân bạn và người khác. Cách giao tiếp của mỗi người được tạo nên bởi vô vàn các tình huống khác nhau. Ta không thể cố gắng thay đổi tất cả các tình huống CÙNG MỘT LÚC. Hãy bắt đầu với những tình huống đơn giản trước. 2. Có những trường hợp cụ thể nào khiến bạn giao tiếp từ một vị thế nhiều hơn các vị thế khác? Bạn nghĩ vì sao lại như vậy? Do bạn sợ, ngại, khó chịu một người, một vấn đề cụ thể hay một cảm xúc đặc biệt nào đó? Đây chính là chìa khoá của sự thay đổi. 3. Bạn có thể chú tâm hơn tới yếu tố nào trong ba yếu tố “Tôi, Tha nhân, Hoàn cảnh" để giao tiếp từ vị thế hòa hợp nhiều hơn? - Vị thế chiều lòng Bạn có biết mình muốn gì và cảm thấy gì? Nếu đã biết, có thể đây là cơ hội để bạn học cách chia sẻ nhu cầu của bản thân, đặt ra giới hạn. Việc nhận diện nhu cầu của bản thân không phải đơn giản nhưng nó có thể bắt đầu từ những thứ nhỏ như cho phép mình được cảm nhận những cảm xúc khó chịu dù bạn chưa nhất thiết phải thể hiện chúng. Sau đó, bạn có thể học cách thể hiện chúng một cách phù hợp hơn. - Vị thế đổ lỗi It's okay to make mistake. Hãy thử nhận lỗi trước những người bạn cảm thấy an toàn trước. Đây là những người sẽ không đay nghiến và dùng lỗi lầm của bạn để chê bai hay dè bỉu mà sẽ cùng bạn tìm cách phát triển. Nếu ai đó nhập vai đổ lỗi khi bạn bộc lộ ra điểm yếu của bản thân, bạn hoàn toàn có quyền được dừng trao đổi để bảo vệ bản thân. - Vị thế đánh trống lảng & vị thế máy móc Trước khi học các kỹ thuật giao tiếp, bạn có thể thử học cách làm quen với những cảm xúc khó chịu của bản thân và của người khác. Bạn không nhất thiết phải trả lời hay đưa ra giải pháp cho mọi vấn đề. Đôi khi cùng nhau cảm nhận một cảm xúc, dùng các câu hỏi “vì sao” và “như thế nào" để cùng khám phá cảm xúc mỗi người đang có và cuối cùng là cùng hít thở, chờ cho cảm xúc đó đi qua đã là giao tiếp hiệu quả rồi. Kể cả bạn có không thể thay đổi ngay trong lần thử đầu tiên, it's okay, ít nhất là bạn biết mình đang giao tiếp chưa hiệu quả ở đâu và có phương án thay đổi trong các lần tiếp theo. Các mối quan hệ xã hội là tấm gương phản chiếu rõ nét nhất về bản thân chúng ta. Hy vọng bài viết này trao bạn thêm một góc nhìn mới để chiêm nghiệm về những tương tác xã hội bạn có hàng ngày. Bài viết này không có giá trị thay thế tham vấn trị liệu tâm lý. Nếu bạn gặp khó khăn khi trả lời một trong những câu hỏi trên, bạn có thể tìm tới chuyên gia tham vấn trị liệu tâm lý được đào tạo về các liệu pháp trị liệu hệ thống gia đình để khám phá rõ hơn câu trả lời nhé. Erica Carpenter, Ph. D. 2019, April 16. The 5 communication stances Which one are you and how is it affecting your relationships?. J. M., Marley, J. A., & Rasheed, M. N. 2011. Family therapy Models and techniques. V. 1988. The new peoplemaking. Science and Behavior Books. 16

quan hệ thay thế